ต้นสีเสียดแก่น

ต้นไม้ประจำจังหวัด           กำแพงเพชร

ชื่อพันธุ์ไม้                            สีเสียดแก่น

ชื่อสามัญ                       Catechu Tree, Cutch Tree

ชื่อวิทยาศาสตร์              Acacia catechu Willd.

วงศ์                               LEGUMINOSAE

ชื่ออื่น                                    สะเจ (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน), สีเสียด (ภาคเหนือ), สีเสียดแก่น (ราชบุรี) สีเสียดเหนือ (ภาคกลาง) สีเสียดแก่นเหนือ สีเสียดเหลือง (เชียงใหม่)

ลักษณะทั่วไป                       เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางสูง 10–15 เมตร เรือนยอดโปร่ง ลำต้นและกิ่งมีหนามแหลมโค้งทั่วไปเปลือกสีเทาคล้ำหรืออมน้ำตาลค่อนข้างขรุขระ ใบเป็นใบประกอบขนนกสองชั้น รูปไข่แกมขอบขนานโคนใบเบี้ยวมีขนห่างๆ ออกดอกเป็นช่อยาวคล้ายหางกระรอก ตามง่ามใบ ขนาดเล็ก สีเหลืองอ่อนหรือขาวอมเหลือง ออกดอกช่วงเดือนเมษายน-กรกฎาคม ผลเป็นฝักรูปบรรทัดแบน ยาว 5–10 ซ.ม.เมล็ดแบนสีน้ำตาลอมเขียว

ขยายพันธุ์                             โดยการเพาะเมล็ด

สภาพที่เหมาะสม            เจริญเติบโตได้ดีในดินทุกชนิด ไม่ชอบน้ำขัง

ถิ่นกำเนิด                              ป่าเบญจพรรณและป่าโปร่งทางภาคเหนือ ป่าละเมาะบนพื้นที่ราบและแห้งแล้งทั่วไป

ออกดอก                               เมษายน - พฤษภาคม เป็นผลระหว่างเดือน พฤษภาคม - กรกฎาคม

ขยายพันธุ์                             โดยเมล็ด

วิธีปฏิบัติต่อเมล็ดและการเพาะเมล็ด            แช่น้ำ 16 ชั่วโมงก่อนนำไปเพาะ

ข้อสังเกตและผลการทดลอง   1.  เมล็ดงอกใช้เวลาประมาณ 10 วัน

      2.   ระยะเวลา 4 เดือน กล้าจะมีความสูงประมาณ 30 ซม.สามารถย้ายปลูกได้

ประโยชน์              เนื้อไม้แข็งเหนียว สีน้ำตาลแดง ไสกบตบแต่งยาก ใช้ทำสิ่งปลูกสร้างที่ต้องรับน้ำหนักมาก ๆ เช่น เสา ตง คาน  สะพาน   ทำด้ามเครื่องมือทางการเกษตร   แก่นให้น้ำฝาดใช้ฟอกหนังและให้สีน้ำตาลสำหรับย้อมผ้า แห  อวน ก้อนสีเสียดเป็นยาสมานอย่างแรง   แก้โรคท้องร่วง บิด แก้ไข้จับสั่น  แก้ไอ   ใช้เป็นยารักษาเหงือก ลิ้นและฟัน รักษา แผลในลำคอ